Οικογενή Υπερχοληστερολαιμία ακούς και Οικογενή Υπερχοληστερολαιμία δεν βλέπεις! Ή μήπως βλέπεις αλλά δεν ξέρεις να την αναγνωρίζεις; Σου ακούγεται σαν σαρδάμ;
Σε κάθε περίπτωση, γι’ αυτό δεν είμαι εδώ; Πάμε να ξεκινήσουμε με τα βασικά.
Η Παγκόσμια Ημέρα Οικογενούς Υπερχοληστερολαιμίας γιορτάζεται στις 24 του Σεπτέμβρη και δεν θα μπορούσα να μην σου αναφέρω τουλάχιστον επιγραμματικά περί τίνος πρόκειται!
Τι είναι η Οικογενής Υπερχοληστερολαιμία;
Είναι μια διαταραχή, που οφείλεται κυρίως σε γενετικούς παράγοντες, και χαρακτηρίζεται από αύξηση των επιπέδων της LDL, ή αλλιώς της «κακής χοληστερόλης», στο πλάσμα του αίματος. Αυτό συμβαίνει λόγω μετάλλαξης στα γονίδια που είναι υπεύθυνα για το μεταβολισμό της χοληστερόλης και αυτό είναι που την κάνει να διαφέρει από τους απλούστερους τύπους υπερχοληστερολαιμίας στους οποίους δεν εμπλέκεται γενετικός παράγοντας (δηλαδή διατροφο-εξαρτώμενη υπερχοληστερολαιμία). Στη δεύτερη περίπτωση οι τιμές της χοληστερόλης ανταπροκρίνονται πιο άμεσα με τις σωστές διατροφικές αλλαγές. Δυο λόγια θα σου πω μόνο για τις υποκατηγορίες της και δεν σε κουράζω άλλο:
Όταν και τα δύο γονίδια είναι ελαττωματικά, τότε η υπερχολιστεριναιμία ονομάζεται ομόζυγη και εμφανίζεται με συχνότητα 1 στα 600.000 άτομα.
Όταν το ένα γονίδιο είναι ελαττωματικό και το άλλο φυσιολογικό, η υπερχολιστεριναιμία ονομάζεται ετερόζυγη και εμφανίζεται με συχνότητα περίπου 1 στα 200-250 άτομα!
Πάμε να δούμε που μπορεί να οφείλεται η αύξηση της χοληστερόλης εκτός από τα γονίδια και τις μεταλλάξεις τους; Τι θα μπορούσες να προσέξεις λίγο παραπάνω, δηλαδή, στον τρόπο ζωής σου. Σημειώνεις;
Στο φαγητό που καταναλώνεις, και ιδιαίτερα στη συχνή κατανάλωση τροφίμων με μεγάλη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα. Ποια είναι αυτά; Κόκκινο κρέας (αρνί, χοιρινό, μοσχαρίσιο), συκώτι, τυριά και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, βούτυρο και κρέμα γάλακτος, και φυσικά όλα τα τυποποιημένα τρόφιμα και γλυκίσματα!
Στο αυξημένο σωματικό βάρος, σε επίπεδα υπέρβαρου/παχυσαρκίας που συνοδεύεται συνήθως από διαταραγμένους λιπιδαιμικούς δείκτες συνολικά. Ναι, ναι.. Τριγλυκερίδια, HDL χοληστερόλη. Ξέρεις, γι’ αυτά μιλάω!
Στην αδράνεια και την καθιστική ζωή. Το να ασκείσαι τακτικά μπορεί από μόνο του να βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα των λιπιδίων, δηλαδή να μειώσει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων αλλά και την αύξηση των επιπέδων της ΗDL χοληστερόλης. Με την άσκηση ελαττώνεται επίσης η αρτηριακή πίεση, προάγεται η απώλεια βάρους και μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη.
Στην ηλικία σου! Εντάξει, το ξέρεις και το ξέρω, το να μεγαλώνεις είναι κάτι που δεν μπορείς να αλλάξεις -και δεν χρειάζεται κιόλας-. Μια μικρή φθορά των αγγείων έρχεται θέλοντας και μη, να συνοδεύσει την προσθήκη ετών στο βιογραφικό σου, ακόμη κι αν εσύ τα «κάνεις όλα σωστά». Η διάγνωση της υπερχοληστερολαιμίας, ωστόσο, σε μικρή ηλικία είναι πολύ σημαντική, και αυτό γιατί η θεραπεία της είναι πολύ πιο αποτελεσματική όταν ξεκινήσει από μικρή ηλικία και πριν προλάβει να προχωρήσει αρκετά η βλάβη που γίνεται στο τοίχωμα των αγγείων.
Στο οικογενειακό σου ιστορικό! Άλλος ένας παράγοντας στον οποίο, δυστυχώς, δεν μπορείς να παρέμβεις! Κράτησε απλά ότι: Άτομα που δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερίνης, έχουν μικρότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν υψηλή χοληστερίνη κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Στην υγεία σου γενικά! Ένας υγιής οργανισμός είναι κατά κανόνα καλύτερα προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει διαταραχές όπως αυτή της αύξησης χοληστερίνης. Εσύ τι περιμένεις για το ετήσιο check up σου;
Αν δεν σε έπεισα ακόμη, διάβασε το λόγο που η αύξηση της χοληστερίνης αξίζει την προσοχή σου και μην την υποτιμάς καθόλου!
Έρευνες έδειξαν ότι αποτελεί την πιο συχνή γενετική διαταραχή που προκαλεί πρόωρη αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο. Αν σε έχω μπερδέψει ήδη με τους όρους, σκέψου πολύ απλοϊκά την «κακή χοληστερόλη» που αναφέραμε πριν, να κάθεται σιγά σιγά στα τοιχώματα των αρτηριών οδηγώντας στο σχηματισμό μιας πλάκας που στενεύει και τελικά αποφράσσει τα αγγεία. Κάποιες φορές μάλιστα, οι εναποθέσεις αυτές της χοληστερίνης στα αγγεία μπορεί να σπάσουν και να σχηματίσουν θρόμβους, που φράζουν την ροή του αίματος στις αρτηρίες, προκαλώντας καρδιαγγειακά συμβάντα, όπως έμφραγμα ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πως γίνεται η διάγνωση της Υπερχοληστερολαιμίας;
Ευτυχώς, η διάγνωση της νόσου είναι εύκολη και βασίζεται κυρίως στην ανεύρεση υψηλών επιπέδων LDL στο πλάσμα του αίματος.
Για τις οικογενείς μορφές, απαιτείται επιπλέον διερεύνηση και γονιδιακή ανάλυση, όπου αν υπάρχει ιστορικό, γίνεται διάγνωση και σε άλλα μέλη της οικογένειας.
Όταν αποκλείονται παθολογικά και γενετικά αίτια και οι τιμές της χοληστερόλης είναι διατροφο-εξαρτώμενες τότε μπορείς να τις ρυθμίσεις αποτελεσματικά, αλλά ακόμη σημαντικότερο, μόνιμα, απλά και μόνο ρυθμίζοντας τη διατροφή σου! Η ποιότητα και ποσότητα της τροφής σου καθώς και οι συνήθειές σου - διατροφικές και μη - μπορούν να ρυθμίσουν τις τιμές της χοληστερίνης χωρίς να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή.
Και αφού είμαι πλέον σίγουρη ότι όλο και κάποια γνώση πήρες από αυτό το blog, ε να μην είμαι στη διάθεσή σου για κάθε απορία; Θα είμαι!
Ήλια